ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ

Ο τελευταίος μήνας του σχολικού έτους είναι η περίοδος κατά την οποία πολλοί γονείς και νηπιαγωγοί προβληματίζονται σχετικά με το κατά πόσο κάποια νήπια είναι έτοιμα να μεταβούν στο δημοτικό σχολείο. Η σχολική ετοιμότητα δεν ορίζεται μόνο από το επίπεδο γνωστικών δεξιοτήτων που έχουν κατακτήσει τα νήπια αλλά αφορά και τη συναισθηματική, την κοινωνική αλλά και την κινητική ανάπτυξή τους. Συνοπτικά, και σύμφωνα με το Baseline Assessment Profiling του Warwickshire County Council, ως δεξιότητες νηπίου που ορίζουν τη σχολική του ετοιμότητα αναφέρονται οι ακόλουθες:

Συναισθηματική και Κοινωνική Ανάπτυξη:

•  Έχει σιγουριά, δείχνει αυτοπεποίθηση
• Είναι ικανό να δημιουργήσει ικανοποιητικές σχέσεις με άλλα παιδιά και ενήλικες
• Δουλεύει σαν μέλος μιας ομάδας και ανεξάρτητα
• Είναι ικανό να συγκεντρωθεί και να κάνει υπομονή καθώς μαθαίνει και να ζητήσει βοήθεια όταν τη χρειαστεί
• Είναι πρόθυμο να εξερευνήσει κάτι καινούριο και δείχνει ικανό να πάρει πρωτοβουλία και να λύσει απλά πρακτικά προβλήματα
• Επιδιώκει ανεξαρτησία στην επιλογή μιας δραστηριότητας, στο ντύσιμο και στην προσωπική υγιεινή
• Είναι ευαίσθητο στις ανάγκες και στα συναισθήματα των άλλων και δείχνει σεβασμό
• Περιμένει τη σειρά του και μοιράζεται αντικείμενα
• Μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του και να συμπεριφερθεί ανάλογα
• Αναπτύσσει μια κατανόηση για ό,τι είναι σωστό, ό,τι είναι λάθος και γιατί
• Φροντίζει και ενδιαφέρεται για το περιβάλλον, την περιουσία και τους ζωντανούς
•  οργανισμούς
• Δείχνει μια ποικιλία συναισθημάτων, όπως χαρά, θλίψη, περιέργεια σε σχέση με τις εμπειρίες της ζωής

Γλώσσα, Προανάγνωση, Προγραφή:

• Ακούει προσεχτικά και συζητάει για τις εμπειρίες του σε μικρές και μεγάλες ομάδες
• Χρησιμοποιεί αυξανόμενο λεξιλόγιο με μεγαλύτερη ευχέρεια για να εκφράσει τις σκέψεις του και να μεταφέρει το νόημα στον ακροατή
• Ακούει και αντιδράει σε ιστορίες, τραγούδια και ποιήματα
• Φτιάχνει ιστορίες και συμμετέχει σε αλλαγή ρόλων με σιγουριά
• Απολαμβάνει τα βιβλία και τα χειρίζεται με προσοχή, κατανοώντας πώς είναι δομημένα
• Κατανοεί ότι οι λέξεις και οι εικόνες έχουν νόημα και ότι στα ελληνικά διαβάζουμε από αριστερά προς δεξιά και από πάνω προς τα κάτω
• Αρχίζει να συνδέει ήχους με συλλαβές, λέξεις και γράμματα
• Αναγνωρίζει γράμματα της αλφαβήτας σαν μορφές και σαν ήχους
• Χρησιμοποιεί γραφή, εικόνες, σύμβολα, οικείες λέξεις και γράμματα για να μεταφέρει το νόημα
• Μπορεί να γράψει το όνομά του σωστά με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα

Προμαθηματικές Έννοιες:

• Χρησιμοποιεί μαθηματική γλώσσα, όπως κύκλο, μπροστά από, μεγαλύτερο από και πιο πολύ, για να περιγράψει σχήμα, θέση, μέγεθος και ποσότητα
• Μπορεί να αναγνωρίσει και να αναπαράγει ακολουθίες
• Χρησιμοποιεί μια εξελισσόμενη μαθηματική ικανότητα για να λύσει πρακτικά προβλήματα
• Είναι εξοικειωμένο με παιχνίδια αριθμητικής και δραστηριότητες
• Μπορεί να συγκρίνει, να κατηγοριοποιήσει, να ταιριάξει και να μετρήσει χρησιμοποιώντας καθημερινά αντικείμενα
• Μπορεί να αναγνωρίσει και να χρησιμοποιήσει αριθμούς μέχρι το 10
• Μέσα από πρακτικές δραστηριότητες, κατανοεί και καταγράφει αριθμούς
• Δείχνει να αντιλαμβάνεται τις αριθμητικές πράξεις, όπως πρόσθεση και αφαίρεση

Γενικές Γνώσεις και Κατανόηση:

•  Μπορεί να μιλήσει για το πού μένει, το περιβάλλον, την οικογένεια και για γεγονότα της ζωής του του παρελθόντος και του παρόντος
• Μπορεί να εξερευνήσει και να αναγνωρίσει στοιχεία οργανισμών, αντικειμένων και γεγονότων του φυσικού και τεχνητού περιβάλλοντος και να παρατηρήσει ομοιότητες, διαφορές και αλλαγές
• Συζητάει για πράγματα που παρατηρεί, κάνει ερωτήσεις για να λάβει πληροφορίες για το πώς και γιατί δουλεύουν κάποια πράγματα
•  Μπορεί να εξερευνήσει και να επιλέξει υλικά και εργαλεία και να χρησιμοποιήσει δεξιότητες όπως χαρτοκοπτική, κατασκευές κ.α. για διάφορους λόγους
• Μπορεί να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία, όπου χρειάζεται, για να υποστηρίξει τη μάθηση 

Κινητική Ανάπτυξη:

• Κινείται με σιγουριά και με αυξανόμενο έλεγχο και συντονισμό
•  Έχει αντίληψη του χώρου
•  Σκαρφαλώνει και ισορροπεί με μεγαλύτερη επιδεξιότητα
• Χειρίζεται υλικά, εργαλεία και κατασκευές με αυξανόμενο έλεγχο
• Δημιουργεί με φαντασία
• Εξερευνά ήχο και χρώμα, υφή, σχήμα, φόρμα και χώρο σε 2 και 3 διαστάσεις
• Αντιδρά με διάφορους τρόπους σε ό,τι βλέπει, ακούει, μυρίζει, ακουμπάει και αισθάνεται
•  Μέσα από την τέχνη, τη μουσική, το χορό, τα παραμύθια και το δημιουργικό παιχνίδι, δείχνει αυξανόμενη ικανότητα να χρησιμοποιεί τη φαντασία του, να ακούει και να παρατηρεί

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν στη σχολική προετοιμασία του παιδιού τους;

Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αναπτύξουν τις δεξιότητες που πρέπει για να είναι καλύτερα προετοιμασμένα για το σχολείο. Η παρακάτω λίστα είναι μια συλλογή από ενδεικτικές δραστηριότητες που οι γονείς μπορούν να κάνουν με τα παιδιά τους:

• Διαβάστε βιβλία μαζί με το παιδί σας.
• Αφιερώστε του χρόνο παίζοντας και συζητώντας μαζί του.
• Δημιουργείστε ρουτίνες που το παιδί σας πρέπει να ακολουθήσει (όπως είναι οι χρόνοι των γευμάτων, του ύπνου κ.α).
• Προωθήστε την πνευματική ανάπτυξη του παιδιού σας δείχνοντας και ενθαρρύνοντάς το να σκεφτεί για τον κόσμο γύρω του.
• Υιοθετήστε παιχνίδια που βοηθούν στη ανάπτυξη γνωστικών δεξιοτήτων.
• Διασφαλίστε ευκαιρίες για να αναπτυχθούν οι κοινωνικές δεξιότητες του παιδιού σας (ένταξη σε παιδικό σταθμό, βόλτες σε παιδότοπο, πάρκο κ.α.).
•  Ενθαρρύνετε συμπεριφορές που δείχνουν σεβασμό, ευγένεια, κατανόηση.
• Ενθαρρύνετε τα παιδιά να αναλάβουν ευθύνες για την οικοδόμηση της ανεξαρτησίας μέσα από απλές δουλειές όπως το μάζεμα των παιχνιδιών και των ρούχων τους.

Πήγες:

-Katherine Crissman Kolb, & Jennifer L. HalkoIndiana University of Pennsylvania

-Mary Ann Rafoth, PhD, NCSP, Erin L. Buchenauer

-Golant, S., & Golant, M. (1999). Kindergarten: It isn’t what it used to be

-National Association for the Education of Young Children- www.naeyc.org